Đi tìm người kế nhiệm tướng Sonthi

Tướng Sonthi (giữa) và ứng cử viên kế nhiệm ông, tướng Saprang (hàng thứ 2, bìa phải) - Ảnh: Việt Phương
Cuối tháng 9 này, Tổng tư lệnh Lục quân Thái Lan Sonthi Boonyaratglin sẽ về hưu. Chuyện ai sẽ là người thay thế tướng Sonthi ở vị trí đứng đầu lục quân đang trở thành tâm điểm bàn tán của dư luận, thậm chí là tin đồn sắp có một cuộc đảo chính mới.


Hiện tại có 3 ứng cử viên sáng giá cho vị trí này. Một là tướng Saprang Kalayanamitr, Phó tổng tư lệnh Lục quân kiêm Phó tổng thư ký Hội đồng An ninh quốc gia (CNS) mà tướng Sonthi là chủ tịch. Tướng Saprang sẽ về hưu vào năm 2008. Hai là tướng Anupong Paochinda, cũng là Phó tổng tư lệnh Lục quân, người sẽ về hưu năm 2010. Ba là Tham mưu trưởng Lục quân Montri Sangkhasap. Tướng Montri sẽ về hưu sau tướng Saprang 1 năm. Tính ra, nếu tướng Saprang lên làm tổng tư lệnh thì ông sẽ chỉ giữ vị trí này trong 1 năm trong khi 2 ứng cử viên còn lại sẽ có ít nhất 2 năm nắm giữ chức vụ cao cấp nhất lục quân.
Trong khi chỉ còn hơn nửa tháng nữa danh sách bộ máy quốc phòng mới sẽ được chốt lại, tướng Saprang tuyên bố ông sẽ từ chức nếu không được chỉ định làm tổng tư lệnh bởi vì khi đó một người trẻ hơn sẽ là cấp trên của ông. Thêm vào đó, Bộ trưởng Quốc phòng Boonrawd Somtas lại phát biểu rằng việc cải tổ quân đội sắp tới có thể gây ra các "biến cố chính trị" bởi lúc đó có người sẽ rất vui trong khi có kẻ sẽ rất thất vọng. Lời nói của ông Boonrawd lập tức gây nên các tin đồn về một cuộc đảo chính mới trong dư luận.
Theo đó, tướng Saprang sẽ thực hiện đảo chính để ngăn không cho tướng Anupong lên làm tổng tư lệnh. Ông Boonrawd sau đó phải khẳng định lại rằng không hề có mâu thuẫn trong nội bộ lục quân, đặc biệt là giữa các ứng cử viên cho vị trí tổng tư lệnh lục quân. Ngay cả nhân vật mà dư luận đồn đại là có thể sẽ thực hiện "biến cố chính trị" là tướng Saprang cũng phải lên tiếng rằng ông không cảm thấy hối tiếc hay tức giận nếu không được chọn làm tổng tư lệnh. Nếu tướng Anupong hay Montri được chỉ định, ông sẽ còn mừng cho họ. Ông cũng lên tiếng thanh minh ý định từ chức của ông bị báo chí hiểu sai và tường thuật không đúng. Ông bày tỏ: "Ở các nước như Hàn Quốc, Singapore hoặc Nhật Bản, khi một tổng tư lệnh được bổ nhiệm thì tất cả những quan chức quốc phòng lớn tuổi hơn tổng tư lệnh mới đều phải từ chức". Tướng Saprang cũng tiết lộ sẽ tham gia chính trường nếu rời khỏi quân ngũ, điều mà ông đã lên kế hoạch từ trước.
Trong khi đó, tướng Anupong tỏ ý sẵn sàng "lùi lại" để quan hệ giữa ông và tướng Saprang không bị ảnh hưởng bởi đợt cải tổ quân đội này. Ông nói: "Tôi không muốn mâu thuẫn. Chúng tôi là anh em". Ông cũng lấy làm tiếc khi nghe tin tướng Saprang đang xem xét việc từ chức. Thủ tướng Surayud Chulanont thì nói ông chưa được biết đến thông lệ từ chức ở các nước như tướng Saprang đã đề cập nhưng trong cuộc đời quân ngũ của mình ông từng dưới quyền nhiều người trẻ hơn và ngược lại cũng đã chỉ huy nhiều người có số năm phục vụ trong quân ngũ lâu hơn mình.
Theo ông, sự thích hợp và năng lực là 2 yếu tố chủ chốt để đề bạt chức vụ trong quân đội chứ không phải "sống lâu lên lão làng". Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Cơ mật, tướng Prem Tinsulanonda, mới đây lại đưa ra một gợi ý khác về vị trí cao nhất của lục quân này. Theo tướng Prem, nên để tướng Saprang kế nhiệm tướng Sonthi. Sau đó, khi tướng Saprang về hưu vào năm sau, tướng Anupong sẽ lên thay. Tướng Prem cho rằng cả hai ứng cử viên này ai cũng xứng đáng cho vị trí tổng tư lệnh lục quân cả. Tướng Sonthi thì tiết lộ ông chỉ cần 5 ngày để quyết định xem ai là người kế nhiệm mình bởi ông đã để mắt đến các ứng cử viên trong nhiều năm làm việc cùng.
Việc công bố ai sẽ là tổng tư lệnh mới cũng được tướng Sonthi dời lại vào ngày 15.9, chỉ 2 tuần trước khi ông chính thức về hưu mặc dù trước đó Bộ trưởng Quốc phòng Boonrawd đề xuất việc thông báo vào ngày 15.8.